Wereldwinkel Breukelen zit vol verrassingen

Het moet een feestje zijn om hier te mogen werken; de Wereldwinkel zit in Breukelen in zo’n bijzonder monumentaal pand, naast de Pieterskerk en recht tegenover de Brink. Je kan er terecht voor fair trade koffie en thee of unieke cadeau(tje)s die zijn gemaakt in derdewereldlanden, zoals de beesten van metalen onderdelen die ook op deze zonovergoten dag in februari buiten staan te pronken.

Zoveel mensen, zoveel beesten

Die metalen beesten zijn voor vrijwilligers Annie Meinetten (rechts op de foto) en Marja Kasteel (links op de foto) meteen aanleiding om te vertellen over een meneer die zei: “’Ja, we zijn met zoveel mensen thuis, dus dan wil ik ook zoveel beesten.’ Hij stond allemaal foto’s te maken en had er hele verhalen over. Dat zijn leuke dingen”, vindt Marja. “Juist dat onverwachte”, vult Annie aan, “de spontane gesprekken van diverse aard die ontstaan.” Marja maakt er een overtreffende trap van: “De meest fantastische gesprekken soms.”

Klik is cruciaal

De metalen kunstwerken zijn dankbare objecten, want ze verkopen als een trein. Net als de doppers (hervulbare waterflessen) waarvan er al honderden over de toonbank gingen. Altijd goed nieuws voor de vrijwilligers die deel uitmaken van de inkoopgroep non-food. Naast haar werk in de winkel doet Annie, die haar achtste jaar ingaat, samen met een collega-vrijwilliger de food-inkoop. “Dat gebeurt online. En om de week sta ik in de winkel. Dan hou je daar feeling mee.” Omdat Annie en Marja vanaf het begin een klik hadden, werken ze altijd samen. De weken dat Annie niet werkt heeft Marja een andere vaste collega. “Het is cruciaal dat het klikt”, is haar ervaring. Als het rooster wordt gemaakt, kunnen alle tweeëntwintig vrijwillige winkelmedewerkers hun wensen doorgeven. “En mocht het niet goed uitpakken, dan is het goed om een andere combinatie bespreekbaar te maken”, adviseert Annie: “Dan kan je misschien met iemand anders werken waarmee het wel klikt.”

Hans Grooten noemt zichzelf het ‘manusje van alles’ voor de Wereldwinkel. 

Manusje van alles

Het getal is gevallen: tweeëntwintig vrijwilligers. “Onlangs is een aantal mensen gestopt en zijn er drie bij gekomen”, vertelt Hans Grooten. Hij maakt deel uit van het bestuur, staat als enige man in de winkel, houdt zich samen met Peter van den Hoven bezig met het computersysteem en daarom noemt de voormalige KLM-piloot zichzelf een ‘manusje van alles’. “In principe staan er per dagdeel twee mensen in de winkel”, vervolgt Hans. “De diensten zijn van 10.00 tot 13.30 uur en van 13.30 tot 17.00 uur. Helaas zijn er nu te weinig mensen om altijd met z’n tweeën te staan, wat wel beleid is en ook een kwestie van veiligheid, want het kan gebeuren dat iemand om wat voor reden dan ook uitvalt.”

Dealen met acteertalent

Nieuwe vrijwilligers hebben in eerste instantie een gesprek met vrijwilligerscoördinator Emmy Schoonderwoerd. Zij vertelt hoe alles in elkaar zit, soms per telefoon en daarna spreekt ze een keer in de winkel af, waarna je wordt ingedeeld. Hans: “Winkelcoördinator Esther Muskens en ik leggen de gang van zaken uit en wat je moet doen. Daar is een hele lijst voor. Wat je ziet, verkopen we, alles heeft een prijs en zit in de computer en er is een boek met informatie over de meeste producten.” Werken met een kassa hoeft geen probleem te zijn, vult Marja aan. “Als het goed wordt uitgelegd, ga je ermee aan de slag en is het helemaal niet moeilijk. En weet je het even niet, dan liggen er onder de toonbank witte boeken waar alles in staat. Ook wat je moet doen als ergens korting op zit of iemand iets komt terugbrengen bijvoorbeeld.” Voor dat laatste zal zij niet snel een boek hoeven te pakken, want Hans mag graag een rollenspel spelen met nieuwe vrijwilligers. Marja: “Hij kocht zogenaamd koffie en kwam heel verontwaardigd terug met de mededeling dat ik hem gemalen koffie had verkocht terwijl het bonen zijn. En maar ongeduldig met z’n vingers trommelen op de toonbank.” Lachend: “Daar moest ik dan van onder de indruk raken!”

Elke dag is anders

Hoewel er deze ochtend al een paar klanten waren, vinden Hans, Annie en Marja het belangrijk om eerlijk te zeggen dat er ook dagen zijn dat er niemand komt. Annie: “Er zijn collega’s geweest die dat toch te stil vonden. Toen Marja kwam, was het toevallig een hele drukke ochtend en heb ik gezegd dat dat een vertekend beeld gaf. Vorige week woensdag bijvoorbeeld, hebben we maar één klant gehad. Het is ook een beetje weersafhankelijk soms.” Dat is dus iets waar je tegen moet kunnen. “Ik neem iets mee of doe een spelletje op m’n telefoon”, vertelt Marja. “In elk geval is er ’s morgens altijd een rooster met klusjes, zoals stofzuigen of het schoonmaken van stellingen. Of je leest nog eens wat na in de witte boeken. Je kunt overal zelf iets van maken.”

De Wereldwinkel in Breukelen is al twintig jaar gevestigd in het brandspuithuis uit 1869. 

Allerlei verhalen te vertellen

Zo kan je jezelf het verhaal over de winkel eigen maken. Vaak is dat voor klanten een meerwaarde en een reden om tot een aankoop over te gaan. Want wist je dat deze zaak een voortzetting is van de allereerste wereldwinkel die in 1969 in Breukelen werd opgericht? De initiatiefnemers wilden een rechtvaardiger wereldhandel en een eerlijk loon voor de makers. Met die makers is er geen rechtstreeks contact. Hans: “Dat gaat via de inkooporganisatie in Nederland. In Culemborg is een groot centrum waar groothandels samen komen. De aangeboden producten moeten fair trade zijn, anders krijgen ze dat logo niet. Een organisatie controleert van tijd tot tijd of de producenten en de hele keten nog fair trade zijn. Toch is de Wereldwinkel niet honderd procent fair trade. Een paar procent van de artikelen is duurzaam, want dat vinden we wel belangrijk. Als je fair trade bent, zit de duurzaamheidseis daar al in, zeker voor producten die van ver weg komen. Veel mensen denken dat fair trade alleen maar uit de derde wereld komt maar dat is niet zo. Als je kijkt naar de nummers op de etiketten, dan zie je dat bijna alle nummers beginnen met 87. Dat staat voor het land waar het product vandaan komt en 87 is Nederland. Dat is omdat de producten in Nederland zijn ingevoerd en hier herpakt zijn. De Wereldwinkel is dan misschien niet honderd procent fair trade, maar wel honderd procent eerlijk.”

Favoriet bij Annie: de beesten van scrapmetal uit Zimbabwe. “Ik heb er al een paar in de tuin.”

Even met andere ogen kijken

Dan blijkt mijn laatste vraag aan Annie, Marja en Hans niet eenvoudig te beantwoorden: wat is hun favoriete product in de winkel? Annie: “Dan moet ik even met andere ogen kijken. De beesten van scrapmetal vind ik echt heel leuk, daar heb ik ook een paar van in mijn tuin staan.” Marja vindt het een gewetensvraag: “Lastig hoor, lastig. Maar dat houten serviesgoed. Dat is een hele tijd erg in geweest, ik heb nog steeds zo’n schaal. Die vind ik mooi.” En Hans? “Als ik zou moeten kiezen, dan zou ik gaan voor het beeld van de olifant met jong, dat heeft domweg te maken met het feit dat mijn vrouw olifanten spaart.”

Marja zou een houten schaal kiezen; tijdloos en onverwoestbaar. 

Cadeautje voor jezelf

Ben je gek op cadeaus? Heb je altijd al in een winkel willen werken en ook nog in een sfeervol pand? Kijk voor de meest actuele vacatures, net als Marja en Annie hebben gedaan, in de vacaturebank.